Położenie
Powiat oławski usytuowany jest w nizinnej części Dolnego Śląska, na południowo-wschodnim skraju województwa dolnośląskiego, w dolinie Odry i rzeki Oławy. Graniczy z województwem opolskim (powiaty: namysłowski i brzeski) oraz na północy z powiatem oleśnickim, na zachodzie z wrocławskim, a na południu ze strzelińskim (współrzędne geograficzne miasta Oława to: 50°57' N 17°18' E). Zajmuje powierzchnię 524 km² i zamieszkiwany jest przez 76 725 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 146 osób na km². Powiat tworzą: miasto Oława, miasto i gmina Jelcz - Laskowice, gmina Oława oraz gmina Domaniów.
Przez powiat przebiegają szlaki komunikacyjne łączące Wrocław z Górnym Śląskiem, przede wszystkim autostrada A-4 (węzeł Brzezimierz znajduje się w gminie Domaniów), stanowiąca fragment korytarza tranzytowego z Niemiec przez Wrocław i Kraków na Ukrainę. Przez środek powiatu przebiega magistrala kolejowa nr 132 (fragment transeuropejskiego szlaku kolejowego E-30 Berlin - Wrocław - Katowice - Lwów - Kijów). Powiat dysponuje również dostępem do transportu rzecznego. Oławski węzeł wodny, położony jest na szlaku wodnym Górny Śląsk - Szczecin. Odra z lewym dopływem - rzeką Oławą i z prawym - Smortawą stanowią oś powiatu.
Na rozwój życia społecznego i gospodarczego powiatu wpływają: korzystne położenie w aglomeracji wrocławskiej, w pobliżu regionalnych ośrodków gospodarczych (Wrocław, Opole), granic z Czechami i Niemcami, trasy Wrocław - Warszawa oraz centralne położenie względem dużych aglomeracji (Warszawa, Berlin, Praga). Te atuty, a także zróżnicowanie i kompleksowość zgrupowanych w powiecie połączeń komunikacyjnych decydują o ważnej roli, którą pełni powiat w obrębie europejskiego korytarza transportowego Wschód - Zachód.
Motoryzacyjne tradycje
Powiat posiada tradycje motoryzacyjne (Jelczańskie Zakłady Samochodowe, znany w kraju i za granicą producent autobusów i samochodów ciężarowych). Chociaż początek XXI przyniósł wiele zmian w gospodarce gmin wchodzących w skład powiatu, to przemysł rozwija się tutaj już od drugiej połowy XIX wieku (Oława - huta bieli cynkowej).
Tereny inwestycyjne
Dogodne położenie komunikacyjne, tereny przygotowane pod inwestycje oraz atrakcyjne warunki inwestycyjne sprawiły, że dzisiaj w powiecie inwestują znane firmy z wielu zakątków Europy i świata, m.in.: Toyota Motor Industries (produkcja silników Diesla), Electrolux (fabryka pralek), American Axle & Manufacturing (fabryka podzespołów samochodowych), Autoliv (poduszki powietrzne do aut), SCA Hygiene Products (art. higieniczne), SCA Packaging (opakowania z tektury falistej), Ronal (producent felg aluminiowych).
Szczególnie atrakcyjną ofertę znajdują inwestorzy w Oławie, Jelczu - Laskowicach i gminie Oława, gdzie funkcjonują podstrefy Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej "INVEST-PARK". (ZOBACZ MAPKI z terenami WSSE w Oławie i Jelczu-Laskowicach). W gminie Oława znajduje się także Strefa Rozwoju Gospodarczego (na terenie byłego lotniska w Stanowicach), natomiast w gminie Domaniów istnieje Strefa Aktywności Gospodarczej, ulokowana przy węźle autostradowym Brzezimierz, w skład której wchodzą miejscowości Goszczyna i Pełczyce.
Rolnictwo
Ziemia oławska to także bogaty teren rolniczy. Zwłaszcza w południowej części powiatu przeważają grunty najwyższej klasy. Użytki rolne stanowią ponad 60% powierzchni powiatu, z tego największy obszar zajmują grunty orne. Na żyznych terenach gminy Domaniów i gminy Oława obok niewielkich gospodarstw indywidualnych rozwinęły się wysokotowarowe przedsiębiorstwa rolne. Walorami tych terenów są m.in. bardzo żyzne gleby, brak obszarów okresowo zalewanych, rozbudowana infrastruktura rolnicza oraz zaplecze obsługujące działalność rolniczą.
Powiat oławski stanowi ważny element mapy zagospodarowania przestrzennego województwa, zajmując miejsce na głównej osi rozwoju (autostrada A4, Odra). Taka lokalizacja zapewnia szybkie przenikanie do lokalnej gospodarki innowacji technologicznych i dostęp do centrów logistycznych i biznesowych.
Oświata i edukacja
Powiat ma rozwiniętą sieć szkolnictwa, oferuje edukację na wysokim poziomie. Potencjał szkolnictwa wyższego aglomeracji wrocławskiej ma wpływ na szkolnictwo ponadpodstawowe miast satelickich w tym Oławę. W powiecie funkcjonują szkoły podstawowe oraz publiczne szkóły ponadpodstawowe, a także niepubliczne szkoły i ośrodki kształcenia, szkoła specjalna, zespół placówek resocjalizacyjno-socjoterapeutycznych oraz 2 poradnie. Mieszkańcy mają do dyspozycji liczne placówki kulturalne, szkołę muzyczną oraz obiekty sportowe.
Służba zdrowia
Służba zdrowia w powiecie oławskim koncentruje się na osi miast Oława - Jelcz-Laskowice. Te dwa miasta świadczą usługi medyczne dla ponad 70 tysięcy osób. Usługi zdrowotne dla mieszkańców powiatu świadczy Zakład Opieki Zdrowotnej. Przy Zespole Opieki Zdrowotnej w Oławie znajduje się Oddział Pogotowia Ratunkowego we Wrocławiu. W powiecie funkcjonuje 15 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Wszechstronność
Położenie w pobliżu centrum aglomeracji wrocławskiej oraz rozwinięty układ szlaków komunikacyjnych sprawiają, że powiat oławski jest atrakcyjnym obszarem inwestycyjnym, ale jednocześnie znakomitym miejscem dla rozwoju aktywnego wypoczynku. Jest tu wiele godnych uwagi zabytków architektury i rozległych terenów zielonych oraz ośrodków rekreacyjnych nad zalewami. Największe bogactwo fauny i flory występuje w gminach Oława i Jelcz-Laskowice. Na obszarze gminy Domaniów przeważają tereny bezleśne - przede wszystkim użytki rolne, w mniejszym stopniu łąki, przesądzając o jej rolniczym charakterze. Najwięcej gatunków chronionych roślin i zwierząt występuje w dolinach rzek: Odry, Oławy i Smortawy.
Tereny przyrodnicze i rekreacyjne
Pomimo intensywnej gospodarki, powiat w nadrzecznych fragmentach prezentuje walory krajoznawczo - turystyczne. Woda, zieleń i lasy zapewniają dogodne warunki dla rozwoju rzadkich okazów flory i fauny, szczególnie ptactwa. Żyją tu min.: nurogęś, pustułka, świergot łąkowy, strumieniówka, bocian czarny, czarna kania.
Główne gatunki drzew występujących w lasach powiatu to: dęby, graby i lipy. Wody powierzchniowe zdeterminowane są przez wody płynące - przede wszystkim rzekę Odrę, do której uchodzą ważniejsze cieki powiatu takie jak: Oława, Smortawa, Młynówka Jelecka oraz wody stojące: glinianki, piaskownie, stawy hodowlane, śródleśne i śródpolne oczka wodne. Nizinny charakter tego obszaru podkreśla ukształtowanie terenu. W dolinach rzek rzędne terenu wahają się od 125 -130 metrów, na pozostałym obszarze w szczególności wzgórzach i wydmach od 130 -150 metrów. Jedynie w miejscowości Gaj Oławski rzędna terenu osiąga wysokość 170 metrów.
Bliskość Odry oraz jej dopływów zadowoli z całą pewnością miłośników wypoczynku przy wędce, stwarza doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych, czy organizacji spływów kajakowych. W Jelczu - Laskowicach jest pływalnia miejska z dwiema nieckami basenowymi, sauną i siłownią. Położone na terenie tej gminy ośrodki jeździeckie (Chwałowice, Dębina, Hanna) oferują możliwość aktywnego wypoczynku na łonie natury. W lasach pod Oławą są dwa cenne rezerwaty przyrody Zwierzyniec (na zdjęciu obok) i Kanigóra oraz rezerwat archeologiczno - przyrodniczy Grodziska Ryczyńskie (te ostatnie są pomnikiem osadnictwa i kultury słowiańskiej, planuje się ich rekonstrukcję). Piękne są tereny nad Odrą i lasy wokół Smortawy (lasy pokrywają blisko 20% obszaru powiatu). Te rejony oraz okolice rezerwatu Łacha - Jelcz są często odwiedzane także przez wrocławian. Można odnaleźć tutaj około 20 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej. Największe bogactwo fauny i flory z dużą ilością gatunków chronionych roślin i zwierząt występuje w dolinach rzek: Odry, Oławy i Smortawy. Z tego też powodu tereny te należą do ciekawszych obszarów rekreacyjnych i turystycznych w pobliżu Wrocławia. Walory te dają szansę na aktywizację gmin powiatu poprzez rozwój turystyki pieszej i rowerowej.
Administracja
Powiat oławski jako samodzielna jednostka samorządu terytorialnego, funkcjonuje od 1 stycznia 1999 r. W obecnym kształcie powiaty powołane zostały do życia w ramach reformy administracyjnej na mocy Ustawy z dnia 5 VI 1998 r., wprowadzającej trójstopniową strukturę podziału terytorialnego i przejęły odpowiedzialność za sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, w zakresie należącym dotąd do administracji rządowej. Funkcjonujące do 1975 roku powiaty reprezentowały administrację państwową, sprawując władzę nad gminami, obecne tworzą lokalną wspólnotę samorządową, zachowując jednocześnie autonomię gmin. 1 czerwca 1975 roku w wyniku reformy administracji Oława straciła status miasta powiatowego, natomiast w sierpniu 1990 roku, kiedy utworzone zostały podległe wojewodzie Urzędy Rejonowe, Oława stała się siedzibą jednego z nich. Rejony funkcjonowały do 1 stycznia 1999 r., kiedy wprowadzony został trójstopniowy zasadniczy podział terytorialny państwa, a Oława znowu stała się miastem powiatowym.
